ไขข้อข้องใจ ครุฑบนเอกสารแสดงกรรมสิทธิ์บนที่ดินแต่ละสีต่างกันอย่างไร?

ทุกคนรู้ไหมคะ? ว่า โฉนดที่ดิน นั้นมีหลายประเภท สามารถสังเกตได้จากตราครุฑด้านบนหัวโฉนด
ซึ่งสามารถจำแนกได้ง่ายๆ ตามสีของตราครุฑค่ะ ซึ่งที่ดินแต่ละประเภทนั้นเป็นเอกสารแสดงกรรมสิทธิ์ที่แตกต่างกันไป
บางชนิดสามารถซื้อ ขาย โอน จดจำนองได้ตามปกติ แต่บางชนิดไม่สามารถซื้อ ขาย โอน ได้เลย
ยกเว้นเป็นมรดกให้ลูกหลานเท่านั้น
วันนี้เรามาดูกันค่ะว่าที่ดินนั้นมีประเภทอะไรบ้าง สามารถทำอะไรกับพื้นที่ตรงนั้นได้บ้าง
เพื่อที่จะได้ไม่เข้าใจผิด และหลงซื้อที่ดินที่เราไม่ได้มีกรรมสิทธิ์ที่แท้จริง! จนเกิดเป็นข้อพิพาท หรือกรณีฟ้องร้องกันที่หลังได้

ตราครุฑสีแดง (นส.4 หรือ โฉนดที่ดิน)
นส.4 เป็นหนังสือที่เราเรียกกันว่า “โฉนด” เป็นใบที่ให้กรรมสิทธิ์ในที่ดินกับเจ้าของอย่างแท้จริง
มีระวางรูปถ่ายทางอากาศชัดและหมุดแสดงพื้นที่ชัดเจน โดยให้กรรมสิทธิ์เจ้าของสามารถทำอะไรบนที่ดินผืนนั้น
ของตัวเองได้ตามกฎหมายอย่างสมบูรณ์ สามารถซื้อ ขาย โอน นำไปจำนอง หรือค้ำประกันได้ทั้งหมด
ทำให้ราคาของโฉนด นส.4 เป็นเอกสารที่ราคาสูงที่สุด เมื่อเทียบกับเอกสารชนิดอื่นในพื้นที่เดียวกัน
เป็นเอกสารที่ราชการหรือกรมที่ดินออกให้ตามประมวลกฎหมาย ผู้ที่ซื้อ ขายจะต้องไปจดทะเบียนที่สำนักงานที่ดินในพื้นที่
ต่อหน้าเจ้าพนักงานเท่านั้น ถึงจะเป็นการซื้อ ขาย โอน อย่างถูกต้องตามกฎหมาย
ไม่เช่นนั้นจะถือว่าโมฆะ ไม่มีการซื้อ ขาย โอนเกิดขึ้นค่ะ

ตราครุฑสีเขียว (นส. 3 ก หรือ หนังสือสิทธิรับรองการทำประโยชน์)
นส. 3 ก เป็นเอกสารที่แสดงสิทธิการครอบครองเพื่อทำประโยชน์ในพื้นที่ดินนั้นๆ ได้
ซึ่งจะมีระวางรูปถ่ายทางอากาศชัดเจนเหมือนกับโฉนด แต่จะแตกต่างกันที่เงื่อนไข
ผู้ครอบครองจะต้องทำให้ที่ดินนั้นเกิดประโยชน์ขึ้น ต่างจากโฉนด(นส.4) ตรงที่โฉนดสามารถปล่อยทิ้งว่างได้
แต่อย่างไรก็ตาม นส.3 ก สามารถซื้อ ขาย โอน และจดจำนองได้ แต่ต้องระวังนะคะ เพราะหากผู้อื่นถือครองเกิน 1 ปี
เราจะเสียสิทธิในการครอบครองพื้นที่นั้นได้ค่ะ
นส.3 ก เป็นหนังสือที่ออกโดยราชการและนายอำเภอส่วนท้องถิ่น ซึ่งผู้ที่ถือหนังสือ นส.3 ก
สามารถนำใบนส.3 ก นี้ไปขอออกเป็นโฉนด (นส.4) ได้ในอนาคต โดยไม่ต้องรองรังวัดและติดประกาศ 30 วันค่ะ

ตราครุฑสีดำ (นส. 3 หรือ หนังสือสิทธิรับรองการทำประโยชน์)
นส. 3 และ นส. 3 ข เป็นหนังสือที่แสดงสิทธิการครอบครองเพื่อทำประโยชน์ในพื้นที่ดินนั้นๆ ได้ เหมือนกับ นส. 3 ก
เพียงแต่จะไม่มีระวางรูปถ่ายทางอากาศ ไม่ได้วัดพื้นที่โดยละเอียด แต่สามารถซื้อ ขาย โอนและจดจำนองได้
แต่โดยส่วนใหญ่แล้วผู้ซื้อมักรอให้มั่นใจว่าสามารถออกโฉนดได้ก่อนจึงทำการซื้อขายแลกเปลี่ยนกัน
ซึ่งนส. 3 และ นส.3 ข มีความแตกต่างกัน ดังนี้
นส. 3 : เป็นเอกสารที่นายอำเภอท้องที่เป็นผู้ออกให้
นส. 3 ข : เป็นหนังสือที่เจ้าหน้าที่ที่ดินเป็นผู้ออกให้แต่ยังไม่ได้รับรองอย่างเป็นทางการ
เนื่องจากหนังสือทั้งสองชนิดข้างต้นไม่มีภาพถ่ายทางอากาศที่แน่ชัด การจะขอออกโฉนด
เหมือนกับ นส. 3 ก จึงต้องติดต่อเจ้าหน้าที่ที่ดินเข้ามาทำการรังวัดและติดประกาศเป็นระยะเวลา 30 วัน
ถ้าไม่มีใครยื่นเรื่องขอคัดค้าน จึงจะสามารถทำเรื่องขอออกโฉนดได้ค่ะ

ตราครุฑสีแดง หรือสีน้ำเงิน (ส.ป.ก.4-01 หรือ หนังสืออนุญาตให้เข้าทำประโยชน์ในเขตปฏิรูปที่ดิน)
ส.ป.ก.4-01 เป็นเอกสารที่ออกให้เจ้าของมีสิทธิในการทำ “เกษตรกรรม” บนพื้นที่ดินเท่านั้น
ไม่สามารถซื้อ ขาย โอน หรือออกเป็นโฉนดในภายหลังได้ แต่สามารถแบ่งตกทอดเป็นมรดกสู่ทายาทต่อไปได้
แต่ทายาทก็จะต้องทำเกษตรกรรมบนที่ดินนั้นเท่านั้นนะคะ สามารถให้ผู้อื่นเช่าเพื่อการเกษตรได้
ซึ่งหนังสือชนิดนี้เป็นหนังสือที่ออกให้กับผู้ที่มีฐานะยากจน ครอบครัวละไม่เกิน 50 ไร่
สามารถสร้างสิ่งปลูกสร้างเพื่อการเกษตรได้ ไม่สามารถนำไปจำนองได้
(ยกเว้นโครงการที่ระบุว่าสามารถใช้ ส.ป.ก.4-01 เป็นประกันได้ )
เมื่อไม่ต้องการแล้วสามารถคืนให้กับรัฐได้ แต่ถ้าทำผิดเงื่อนไข หรือไม่ได้นำพื้นที่ไปทำการเกษตรจริงอาจถูกยึดคืนได้นะคะ
**ข้อควรระวัง** ส.ป.ก.4-01 จะมีตราครุฑสีน้ำเงินและสีแดงคล้ายกับโฉนดที่ดิน (นส.4)
ให้สังเกตคำที่ระบุบนหัวเอกสารให้ชัดเจนว่าเป็นโฉนด หรือหนังสืออนุญาตนะคะ ไม่งั้นจะถูกผู้ไม่หวังดีหลอกลวงได้นะคะ

เป็นอย่างไรกันบ้างคะกับสีของครุฑบนเอกสารของที่ดินแต่ละประเภท สำหรับใครที่มี นส.3 นส.3 ก หรือ นส.3 ข
สามารถนำไปขอออกเป็นโฉนด (นส.4) กันได้นะคะเพื่อจะได้มีกรรมสิทธิ์ในการใช้ที่ดินได้อย่างเต็มที่
คราวหน้าเราจะมีบทความดีๆ หรือความรู้เล็กๆ น้อยๆ อะไรมาแบ่งปันกันอีกอย่างลืมปุ่มติดตามกันนะคะ